Verplaatsing van personen met dementie

Een van de uitdagingen daarbij is dat de verplaatsing niet iedere keer door hetzelfde personeel wordt uitgevoerd, zodat de cliënt de verplaatsing niet herkent. Daardoor raakt hij verward en gefrustreerd, omdat hij niet begrijpt wat er gaat gebeuren. Voor deze groep cliënten is het goed om met een elektrisch draaisysteem te worden verplaatst. In dit artikel krijgt u antwoord op de vraag waarom men een elektrisch draaisystemen zou gebruiken voor dementerenden, en vier adviezen om dit goed uit te voeren!

Waarom een elektrisch draaisysteem gebruiken voor personen met dementie?

Wij horen soms dat personen met een cognitieve stoornis als dementie niet met een elektrisch draaisysteem moeten worden verplaatst, omdat ze niet begrijpen wat er gebeurt als het laken beweegt. Maar evenals verplaatsing met handmatige hulpmiddelen vereist ook mechanische verplaatsing enige gewenning. Dit doet echter niets af aan de vele voordelen die het systeem biedt voor personen met dementie.

Concreet kan het elektrische draaisysteem:

• naar buiten gericht gedrag (zowel verbaal als fysiek) kalmeren en dempen,
• herkenbaarheid van de handeling creëren (onafhankelijk van het personeelslid),
• zorgen dat de cliënt door één medewerker kan worden verplaatst (in plaats van twee),
• het aantal aanrakingen en plotselinge bewegingen verminderen, zoals rukken, duwen en trekken.
  
  

Herkenbaarheid van de handeling

Met het elektrische draaisysteem verloopt de verplaatsing steeds hetzelfde, wie het systeem ook bedient. Dat betekent dat de dementerende het systeem sneller leert kennen en dat zijn lichaam aan de bewegingen went. Als het laken beweegt, registreert het lichaam een bekend en ongevaarlijk gevoel. Deze herkenbaarheid betekent zo weinig mogelijk frustratie voor de persoon in kwestie.

Volgt het natuurlijke bewegingspatroon van het lichaam

Verplaatsing met een elektrisch draaisysteem heeft nog een ander voordeel. Het systeem maakt het namelijk mogelijk de cliënt te verplaatsen volgens het natuurlijke bewegingspatroon van het lichaam als men op zijn zij gaat liggen. Bij handmatige verplaatsing leggen we vaak de armen van de cliënt kruislings en plaatsen we het been met de voet op de matras, terwijl de cliënt nog steeds op zijn rug ligt. Er zijn echter niet veel mensen die zo gaan liggen om vervolgens op hun zij te draaien. U toch ook niet?

Met elektronische verplaatsing verloopt de beweging natuurlijker, al zal het nooit hetzelfde zijn als de manier waarop een goed functionerende persoon zich omdraait. De zijdelingse verplaatsing van de arm en het laken dat het hele lichaam omsluit, bieden de persoon meteen stabiliteit. Zo volgt de verplaatsing het natuurlijke bewegingspatroon van het lichaam zo goed mogelijk.

Veilige en voorzichtige verplaatsing

Voor personen met dementie kan het verwarrend zijn als ze opgetild of geduwd worden. Met het elektrische draaisysteem hoeft u alleen de armen en benen van de cliënt te leiden en gebruikt u uw handen alleen voor aanrakingen in verband met de veiligheid. Het is ook mogelijk de persoon helemaal niet aan te raken als hij dat niet wil.

Uit meerdere studies is gebleken dat elektronisch verplaatsen vloeiender en voorzichtiger gebeurt dan handmatig verplaatsen. Dit is van groot belang als het om personen met dementie gaat.

Als u met het nieuwste VENDLET-model werkt, kunt u bovendien het tempo aanpassen dankzij de drie snelheidsinstellingen. Het laagste tempo (de schildpad) is geschikt voor personen met dementie, hersenschade of een andere cognitieve stoornis. Door het lagere tempo kan de persoon in kwestie het gebeuren namelijk makkelijker volgen.

Vier adviezen bij het verplaatsen van dementerenden

1: Begin met twee personen, maar ga alleen verder zodra het mogelijk is. In het begin kan het handig zijn de verplaatsing met zijn tweeën uit te voeren om elkaar te kunnen helpen, maar ook om de cliënt een veilig gevoel te geven. De ene verzorger kan zich richten op het verplaatsen van de persoon, terwijl de andere zich concentreert op het scheppen van een gevoel van veiligheid. Na enige tijd, als de cliënt de bewegingen van het systeem kent, kan deze handeling bij veruit de meeste personen door één verzorger worden verricht. Dit geldt ook voor demente personen. Dat is een voordeel, omdat de aanwezigheid van twee medewerkers kan zorgen voor een gevoel van verwarring en onveiligheid bij de demente cliënt: hij moet dan meerdere geluiden en bewegingen verwerken.

2: Wees rustig en praat zo weinig mogelijk. Veel dementerenden hebben moeite met gesprekken. Ze raken snel gefrustreerd omdat ze niet begrijpen wat er gezegd wordt. Soms zeggen de medewerkers meer dan de cliënt kan verwerken, omdat ze overleggen over de verplaatsing. Bij elektrische verplaatsing hoeven ze niet te overleggen. Het gesprek kan dan tot een minimum beperkt worden, en dus ook de verwarring en frustratie van de dementerende cliënt.

3: Gebruik indien nodig orthopedische kussens. Het gebruik van orthopedische kussens kan nuttig zijn als een dementerende cliënt heftig reageert of lichaamsbegrenzing of tactiele stimuli nodig heeft. In deze situaties kunnen de kussens meer veiligheid bieden voor de persoon die verplaatst wordt en er ook voor zorgen dat hij aangenaam ligt.

4: Gebruik beide handen. We zien soms dat medewerkers die een cliënt met VENDLET verplaatsen, vergeten de hand te gebruiken die het systeem bedient. Vergeet echter niet dat dit ook een actieve hand is. Gebruik de achterkant van de hand voor geruststellende aanrakingen (als de cliënt die nodig heeft).

Wij hopen dat u deze vier adviezen bij uw werk met dementerenden kunt gebruiken. Als u nog vragen hebt, kunt u altijd contact met ons opnemen.